در کشورهای اروپایی و آمریکا، تعداد زیادی از مردم در این مسابقه شرکت می کنند. اما اکثر افراد پس از طی حداکثر ۲۰ مایل خسته می شوند و از ادامه مسابقه باز می مانند.
برای بعضی از افراد دویدن چنین مسافتی طولانی آسان تر از دیگران است و این به خصوصیات ژنتیکی و تمرینات آن ها پیش از مسابقه مربوط می شود. به نظر می رسد بعضی افراد برای دویدن در ماراتن به دنیا آمده اند و مجموعه شرایط فیزیکی بدن و فیزیولوژی و ساختار ذهنی آن ها، راه روشنی برای موفقیتشان در این ورزش طاقت فرسا، گشوده است.

ماهیچه های ماراتنی

در عضلات بدن، دو نوع از رشته های عضلانی وجود دارد:
گروه اول رشته های عضلانی ای هستند که در اثر کارکرد عضلات به آهستگی منقبض می شوند و این انقباض مدت زیادی باقی می ماند و گروه دوم رشته های عضلانی به سرعت منقبض می شوند و خیلی زود به حالت اولیه خود باز می گردند.
رشته های عضلانی که آهسته منقبض می شوند، کلید موفقیت دونده های ماراتن هستند.
اگر کسی بخش اصلی ماهیچه هایش او را رشته های عضلانی ای که به سرعت منقبض می شوند تشکیل دهد، احتمال این که او در آینده به یک دونده موفق ماراتن تبدیل شود، کمتر است. چنین افرادی بهتر است شانس خود را «دو سرعت» امتحان کنند. دونده های ماراتن باید رشته های عضلانی کندمنقبض شونده زیادی داشته باشند.
این ویژگی یک صفت ارثی و ژنتیک است اما تحقیقات نشان داده اند انجام تمرینات ورزشی منظم در افزایش رشته های عضلانی کندمنقبض شونده، مؤثرند.
مطالعات نشان می دهند دونده های ماراتن بهتر است از دو سرعت و دویدن در مسافتی کمتر از ۱۰۰ مایل دوری کنند. همچنین دوندگان دو سرعت نباید دو استقامت را انجام دهند.

ژن ماراتن

افراد قبیله کالن جین در کنیا، سلاطین دو ماراتن در دنیا هستند. ۱۲ نفر از قهرمانان این رشته ورزشی از افراد این قبیله بوده اند.
دانشمندان دانمارکی، این خانواده را مورد مطالعه قرار داده اند و از نظر فیزیک بدنی آن ها را با قهرمانان ماراتن دانمارک، مقایسه کرده اند. آن ها متوجه شدند که سرعت ضربان قلب افراد این خانواده به شکلی حیرت انگیز، حتی هنگامی که با سرعت ۱۵ مایل در ساعت می دوند، همچنان پایین باقی می ماند و دچار تپش قلب نمی شوند.
مردم این منطقه صفت مناسب دیگری نیز برای دویدن در مسافت طولانی دارند و آن این است که پاهای لاغری دارند. پس از بررسی رشته های عضلانی ماهیچه های افراد این قبیله، معلوم شد که انرژی مفیدتر و متناسب تری از متابولیسم گلوکز و اکسیژن در بدن این افراد به دست می آید.
یک نظریه این است که افراد این قبیله ژن های خاصی دارند که به آن ها کمک می کند تا خصوصیاتی متناسب برای زندگی در یک منطقه مرتفع گرم و خشک داشته باشند و خود را به این شکل با شرایط محیط زندگیشان تطبیق دهند.
آن ها در فلاتی به ارتفاع ۷۰۰۰ پا از سطح دریا زندگی می کنند. این نکته، سرعت ضربان قلب پایین آن ها را توجیه می کند. در چنین ارتفاعات بلندی اکسیژن موجود در اتمسفر کاهش می یابد. برای جبران این کمبود، بدن گلبول قرمز بیشتری که وظیفه انتقال اکسیژن را در خون بر عهده دارد، می سازد. وقتی ورزشکاری که در این مناطق مرتفع ورزش کرده است به مناطق کم ارتفاع تر هم سطح دریا می آید، هنوز گلبول های قرمزی بیشتر از میزان طبیعی در خونش دارد که به او قدرت فوق العاده ای در دویدن می دهد. چون قلب مجبور است با سرعت کمتری بتپد تا اکسیژن لازم را به سرتاسر بدن برساند و همه این ها به خاطر وجود تعداد بیشتری از حامل های اکسیژن در خون این افراد است.
دانشمندان تلاش می کنند ژن این افراد را کشف کنند، هر چند که این کاری پیچیده و دشوار است.
حقیقت این است که اگر پدر و مادر کودکی در دو ماراتن موفق باشند، احتمال این که فرزندشان این ژن را داشته باشد، بیشتر است.

سوخت ماراتن

یک دونده ماراتن، انرژی خود را در طول این مسیر طولانی از دو منبع به دست می آورد:
۱) گلیکوژن (سوختی که به سرعت انرژی آزاد می کند)
۲) اسید چرب (سوختی که به آهستگی انرژی آزاد می کند)

گلیکوژن:

هنگامی که ذخیره گلیکوژن تمام می شود و ورزشکارباید انرژی خود را از اسیدهای چرب به دست بیاورد، تازه مشکلات آغاز می شوند.
گلیکوژن در دانه های ریزی درون ماهیچه و کبد ذخیره می شود، هنگامی که مولکول بزرگ گلیکوژن به گلوکز شکسته می شود، به سرعت انرژی آزاد می کند. گلوکز نوعی قند است که بدن می تواند آن را به نوعی از انرژی که قابل استفاده برای بدن است، تبدیل کند. هر مولکول گلوکز، با آزاد کردن انرژی به CO۲ و آب تبدیل می شود. در این فرایند ATP که سوخت مستقیم عضلات است، تولید می شود.

اسید چرب:

چربی ها در قسمت های مختلف بدن درون بافت چربی ذخیره شده اند. لایه های چربی که در لابه لای یک تکه گوشت گلو می بینید، همان چربی های ذخیره ای عضلات هستند. چربی ها از اسید چرب ساخته شده اند و مولکول های بزرگی هستند که وقتی می شکنند، انرژی آزاد می کنند.
یک مرد معمولی، انرژی لازم برای ۳ روز دویدن بدون توقف با سرعت ۱۵ مایل بر ساعت را درون چربی های ذخیره ای بدنش دارد. مشکل این است که آزاد شدن انرژی از چربی ها خیلی به کندی انجام می گیرد و این پدیده ای است که سرعت دوندگان را کاهش می دهد.

خستگی و پذیرفتن شکست در ماراتن

بسیاری از ما دو ماراتن را در تلویزیون دیده ایم. در آخرین بخش مسابقه اکثر دوندگان از نفس می افتند و لنگان لنگان خود را در مسیر مسابقه می کشند، دوندگان در این لحظات عضلاتشان منقبض شده و به شدت درد می کند و در این شرایط آرزو دارند روی یک صندلی بنشینند و پاهای خود را دراز کنند تا عضلاتشان از انقباض خارج شوند. این شانسی است برای دوندگانی که استقامت بیشتری دارند.
گرچه علاقه و شوق پیروزی بیشتر دوندگان غیر حرفه ای را تا هجدمین مایل مسابقه پیش می برد، اما در این حدود بیشتر آن ها از مسیر مسابقه خارج می شوند و از ادامه آن صرف نظر می کنند. آن ها در این نقطه تمام ذخیره گلیکوژن بدن خود را مصرف کرده اند و فقط باید انرژی مورد نیازشان را از اسیدهای چرب، به دست بیاورند. مشکل این جا است که این اسیدهای چرب انرژی خود را با نصف سرعت گلیکوژن آزاد می کنند بنابراین سرعت دویدن کاهش می یابد. از دست دادن آب بدن و بالا رفتن درجه حرارت بدن نیز دو عامل متوقف کننده هستند.

شگرد قهرمانان ماراتن

ورزشکاران باتجربه ماراتن، انرژی مورد نیازشان را کمتر از اسیدهای چرب به دست می آورند چون با انجام تمرینات ورزشی سخت، ذخایر گلیکوژن بدن خود را افزایش داده اند. این ورزشکاران پس از تمرینات سخت و دویدن در مسافت های طولانی، غذایی با میزان بالای کربوهیدرات می خورند، چون در این لحظات باید منابع گلیکوژن از دست رفته بدنشان را دوباره پر و تجدید کنند.
این ورزشکاران در طول تمرینات، محدودیت های خود را با دستکاری متابولیسم و اصلاح ماهیچه هایشان، کم رنگ تر می کنند.
به هر حال به نظر می رسد ورزشکاران در طول مسابقه بیش از توان خود فعالیت می کنند و یک دلیل آن این است که این قهرمانان و کسانی که رکورد جهانی را می شکنند، بعدها آن را تکرار نمی کنند.

ماراتن و مرگ

تاریخ ماراتن بیش از هر ورزش دیگری شاهد سکته قلبی ورزشکاران بوده است. در سال ۱۹۱۲ در مسابقات ماراتن استکهلم، یک دونده پرتقالی در مسافت ۱۹ مایلی، دچار سکته قلبی شد و روز بعد فوت کرد.
امروزه در طول مسیر مسابقه دوش هایی برای خنک کردن ورزشکاران نصب شده است و بطری های آب نیز در اختیار آن ها قرار می گیرد. لازم است قبل از مسابقه چک آپ های پزشکی انجام شود و کسانی که سابقه حمله قلبی و مرگ ناگهانی را در خانواده خود دارند، قبل از مسابقه با پزشک مشورت کنند.
بعضی از دوندگان نیز در اثر حساسیت به آسپیرین کافئین و حتی مواد شیمیایی کفش های ورزشی، دچار یک حساسیت شدید به نام شوک آنافیلاکسی می شوند که با قرمزی و خارش بدن و انسداد راه هوایی در اثر تورم نای همراه است. در این شرایط باید آدرنالین و آنتی هیستامین به آن ها تزریق شود.

آمادگی برای ماراتن

یک دونده ماراتن باید بتواند ۳ هفته قبل از مسابقه با سرعت ۱۵ مایل بر ساعت، بدود؛ وگرنه باید از مسابقه صرف نظر کند. تمرین کردن و دویدن در مناطق مرتفع، تعداد گلبول های قرمز خون و ظرفیت خون برای انتقال اکسیژن در طول مسابقه را افزایش می دهد. مصرف وعده های غذایی غنی از قند قبل از مسابقه، ذخایر گلیکوژن بدن را افزایش می دهد.
منبع:آفتاب
http://www.aftabir.com

/ج